TCP/IP nedir? ( = bilgisayarlar nasıl oluyor da birbirleriyle haberleşebiliyor?)

" TCP/IP protokolleri bilgisayarlar arası veri iletişiminin kurallarını belirleyen sisteme denir."

Takdir edersiniz ki iletişim mekanizması olmadan bilgisayarlar (ve de mobil cihazlar) ancak birer oyuncak ya da daktilo olarak kullanılabiliyor. Bu yüzden bilgisayarlar arası iletişimi en temelden öğrenmek, meraklı yazılımcının olmazsa olmazlarındandır diye düşünüyorum.

TCP/IP protokollerine örnek olarak her gün defalarca e-posta göndermemizi sağlayan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), ya da internete milyonlarca kişinin aynı anda erişmesine imkan veren HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) verilebilir.

Görüldüğü gibi TCP/IP protokolleri sayesinde bilgisayar üreticisi ne olursa olsun, cihazının özellikleri nasıl olursa olsun, herkesin bilgisayarlar arası iletişim ağından yararlanabilmesini işte bu protokoller sağlamıştır.

"Donanım katmanındaki protokoller : ARP, RARP 

IP Katmanındaki protokoller : ICMP, RIP, OSPF, IGMP, DHCP

Taşıma katmanındaki protokoller : UDP, TCP 

Ugulama katmanındaki protokoller : DNS, HTTP, HTTPS, POP3, SMTP, FTP.  

Hepsi TCP üzerinden çalışabilir."

HTTP nedir?.

• "Http (Hyper Text Transfer Protocol) internette sunucular ve son kullanıcılar arasında bilgilerin nasıl aktarılacağına dair kurallar ve yöntemleri düzenleyen bir sistemdir."

Her gün internete milyarlarca insanın özgürce erişmesini ve paylaşım yapmasını sağlayan protokol, HTTP'dir. Web server ile client arasında mesaj alışverişini önce bir TCP bağlantısı kurarak güvenilir şekilde sağlar. 80 no.lu TCP portunu kullanır. Serverden clienta mesaj ulaştığında bağlantı kesilir. Kalıcı bağlantı sağlanmaz.

Not: Neden TCP bağlantısı? Burada TCP ile UDP protokollerinin yani taşıma katmanı protokollerinin arasındaki farkı bilmek gerekiyor. 
UDP protokolü gönderdiği mesajın tam olarak ulaştığından emin olmak için çaba göstermez. 
TCP ise mesaj tam olarak ulaşmadıysa tekrar gönderir. Ta ki ulaştığından emin olana kadar. 
İşte HTTP protokolünde de mesajların tam olarak gönderildiğinden emin olunması gerektiğinden TCP üzerinden çalışmaktadır.

Web serverdan bir web sayfası alabilmek için request yollarız. Bu request mesajı header ve (bazen) body kısımlarından oluşur. Web server bu istek mesajına bir response gönderir. Response mesajında da yine header ve (çoğunlukla) body bulunur. Header'da mesajla ilgili meta bilgileri, body'de ise mesajın içeriği yer alır.

HTTP daima request/response yani istek/yanıt şeklinde çalışır.

Peki DNS nedir?

• "DNS (Alan Adı Sistemi), alan adı verilen isimler (mesela www.wikipedia.org) ile IP adreslerini birbirine bağlayan sistemdir. Paylaştırılmış bir veritabanı olarak çalışır. UDP veya TCP üzerinden çalışabilir."

Bazen bir web sitesine erişimin engellendiğini duyarız. Hemen google'a girip DNS değiştirme konulu yazıları gözden geçirir, anlatılanları aynen yapar ve engelli siteye girmenin mutluluğunu yaşarız.

İşte burada DNS protokolünün nasıl çalıştığını bilmenin gerçek hayattaki faydasını görüyoruz.

DNS protokolü, bir isim olarak yazdığımız web sitesi adresinin gerçekte hangi ip numarasında yer aldığını bir tablodan bakarak tarayıcınızı o adrese yönlendiren bir sistemdir.

Yani aslında biz tarayıcıya www.google.com yazdığımızda DNS protokolü gidip adres tablosundan google'ın hangi ip numarasında olduğunu arıyor. Burada ip numarasını posta kodu gibi düşünebiliriz.

DNS protokolü google'ın ip numarasını bulduğunda tarayıcıyı o adrese yönlendirir. Böylece sayfaya girebiliriz.

İşte çeşitli nedenlerle engelleme yapıldığında DNS serverındaki tablodan google'a karşılık gelen ip yerine "site engellenmiştir kardeşim" yazan boş bir sayfanın ip'si konuluyor.

Böylece adres olarak www.google.com yazdığımız halde engellendi sayfasına ulaşıyoruz.

DNS server olarak engelleme olmayan bir server adresi yazdığımızda ise, tablodan karşılık gelen ip ye yönlendirme yapılıyor ve her zamanki gibi google a girebiliyoruz.

Peki, neden direk ip numarasını yazmıyoruz ki? diyebilirsiniz. Çünkü ip numaralarını hatırlamak çok güçtür, ve zaman zaman ip numaraları değişebilmektedir. DNS protokolü işte bu ihtiyacı kıarşılamak için ortaya çıkmıştır.